नामः अक्सत श्रेष्ठ
कक्षा ः ९
नेपाली निबन्ध
→ प्रविधि भनेको वैज्ञानिक ज्ञान र आविष्कारहरूको उपयोग गरी नयाँ उपकरण प्रणाली र प्रक्रियाहरूको विकास गर्ने विधि हो । यसले मानव जीवनलाई सरल, सुविधाजनक र प्रभावकारी बनाउँछ । प्राविधिक शिक्षा भन्नाले यस्ता प्राविधिक ज्ञान, सिप र प्रविधिहरूको माध्यमबाट व्यक्तिलाई आधुनिकरणतर्फ लग्ने शिक्षा प्रणाली हो । यस्तो प्रकारको शिक्षा प्रणाली आजभोलिको मुख्य आवश्यकता बनिसकेको छ । यस्तो शिक्षा प्रणालीको प्रयोग गदा धेरै फाइदाहरू पनि प्राप्त गर्न सकिन्छ ।
प्राविधिक शिक्षा आजको आवश्यकता बन्नुका धेरै कारणहरू मध्ये रोजगारी आत्मनिर्भरता पनि एक हो । प्राविधिक शिक्षाका कारण धेरै रोजगारीका अवसरहरूको सिर्जना गर्न सकिन्छ । आजभोलिको यस आधुनिक युगमा प्राविधिक रोजगारहरू धेरै प्रचलनमा आएका छन् । यस्ता रोजगारीहरु प्राप्त उनिका निम्ति प्राविधिक शिक्षा धेरै आवश्यक रहेको छ । यसका साथसाथै प्राविधिक शिक्षाका कारण हाल युवापुस्ताहरू छिटै आत्मनिर्भर बनिरहेका छन् । प्राविधिक शिक्षाले मानिसलाई विश्वभरिको रोजगारीको अवसर पनि प्रदान गर्दछ । यसरी प्रविधिसँग मिलेर प्राविधिक शिक्षा प्राप्त गर्ने व्यक्ति जीवनमा अवश्य पनि सफल हुन्छ । त्यसैले प्राविधिक शिक्षा आजको आवश्यकता बन्न पुगेको छ ।
प्राविधिक शिक्षा आजको आवश्यकता बन्नुको अर्को कारण आर्थिक र सामाजिक विकास पनि हो । प्राविधिक शिक्षाको महतबाट सामाजिक परिवर्तन तथा सुधार तीव्र गतिमा ल्याउन सकिन्छ। प्राविधिक शिक्षा भएको मानिसले इन्टरनेट र सामाजिक सञ्जालको प्रयोगबाट समाजमा जनचेतना र विभिन्न जानकारीहरू प्रदान गर्न सक्षम हुन्छ । प्राविधिक शिक्षा भएको व्यक्तिले प्रविधिको सहायताले आफ्नो देशका विशेषताहरू बारे प्रचारप्रसार गरी पर्यटन क्षेत्रको विकास गर्न सक्छ । यसले गर्दा कुनै पनि देशले आर्थिक विकास छिटै प्राप्त गर्न सक्छ । यति मात्र नभेर प्राविधिक शिक्षा प्राप्त गरेको व्यक्तिले प्रविधिको सहायताले विश्वभरिको ज्ञान र सिप आर्जन गर्न सक्छ । जसले गर्दा त्यस व्यक्तिले समाज र सम्पूर्ण विश्वका कार–लागि टेवा प्रयाउने काममा संलग्न भएर सफलता र प्रसिद्धि प्राप्त गर्ने सक्छ । त्यसैले पनि प्राविधिक शिक्षा आजको आवश्यकता बनेको छ ।
प्राविधिक शिक्षा आजको आवश्यकता बन्नुको अर्को कारण वातावरण संरक्षण र दिगोपनमा सहयोग प्रदान गर्नु पनि हो । प्राविधिक शिक्षा प्राप्त गरेको व्यक्तिले नयाँ प्राविधिक आविष्कारहरूमार्फत वातावरण मैत्री दिगो विकासलाई प्राथमिकता दिन सक्छ । नवीकरणीय ऊर्जाको स्रोतहरूको प्राविधिक रूपमा सपयोग गरी वातावरण संरक्षण– मा टेवा पुग्ने छ । सफल नवप्रवर्तनको सहायताले वातावरण संरक्षण– लाई पनि प्रविधिसँग जोड्न सकिन्छ । यसबाट वातावरणीय समस्याहरूको समाधान पनि उचित रूपमा उनि सकिन्छ । त्यसैले पनि प्राविधिक शिक्षा आजको आवश्यकता बनेको छ ।
अतः प्राविधिक शिक्षा यस आधुनिक युगमा नभई नहुने तत्त्वका रूपमा बनिसकेको छ । परिवर्तन संसारको नियम हो, “यो भनाइलाई हृदयङ्गम झै गरी मानिसहरूले प्राविधिक शिक्षालाई आत्मसाथ गरी आधुनिकीकरणको परिवर्तनमा संलग्न हुनु पर्दछ । यसका लागि प्राविधिक शिक्षाको महत्व १२ आवश्यकता बारे सम्पूर्ण मानिसहरुलाई जानकारी गराउनु पर्दछ । विद्यार्थीहरूलाई पनि पाठ्यक्रममा प्राविधिक शिक्षा समावेश गरी पढाइएमा राम्रो उन्नति हुने छ। प्राविधिक शिक्षाले सम्पूर्ण मानव जातिको कल्याण गर्ने क्षमता बोकेको छ ।